Die Welt meldt maandag 7 april dat beursapps voor particuliere beleggers last hadden van technische problemen als gevolg van de turbulentie op de aandelenmarkt. Gebruikers van Trade Republic, een Duitse neobroker, melden storingen in de weergave van portefeuilles en problemen met handelen.  

Volgens Handelsblatt kwamen op die maandag op de website allestoerungen.de binnen een uur meer dan 10.000 meldingen binnen over Trade Republic. De woensdag erna — toen Trump een tariefpauze van 90 dagen aankondigde — traden opnieuw soortgelijke problemen op.

Er waren ook technische problemen bij Scalable Capital, een eveneens Duitse broker die zichzelf omschrijft als fintech. Het ging om “tijdelijke vertragingen bij het weergeven en bijwerken van transacties”, aldus een woordvoerder. De daadwerkelijke uitvoering van orders op de beurzen werd hierdoor niet beïnvloed, geeft Scalable aan.

De Duitse financiële toezichthouder BaFin eist uitleg van de brokers over de storingen en hun maatregelen bij stress op de markt (bron: Süddeutsche Zeitung).  

Neobrokers focussen op lage kosten en gebruiksgemak, maar hun technische infrastructuur is soms niet bestand tegen piekbelasting. Dit soort storingen op turbulente beursdagen is niet beperkt tot de genoemde partijen, maar beleggers kunnen juist daar tegen beperkte contactmogelijkheden buiten de app aanlopen: bij Trade Republic en Scalable kunnen geen telefonische orders worden ingelegd, en Trade Republic heeft geen duidelijk e-mailadres voor koop- of verkoopopdrachten.

Wat bieden deze brokers?
De VEB heeft eind 2022 de twee Duitse neobrokers onderzocht, in magazine Effect. Ze zijn op het eerste gezicht heel voordelig: geen vaste kosten en lage transactietarieven. Beleggers kunnen bij Trade Republic fracties van aandelen en etf’s kopen en bij Scalable een automatisch beleggingsplan instellen. Toch zijn deze brokers niet opgenomen in het brokeronderzoek van de VEB. Ze staan niet onder toezicht van de AFM en zijn niet aangesloten bij Kifid.

Een eerste aandachtspunt is dat beleggers voor de meeste effecten beperkt zijn tot het plaatsen van orders op multilateral trading facilities (MTF): alternatieve handelsplatformen buiten de centrale, gereguleerde beurzen.  

Trade Republic 
Bij Trade Republic worden alle orders uitgevoerd op de Lang & Schwarz (LS) Exchange. De broker rekent vaste kosten van 1 euro per transactie.  

Scalable Capital
Bij Scalable kunnen beleggers handelen op het platform Gettex. De broker heeft daarnaast de European Investor Exchange (EIX) in het leven geroepen, een platform dat het samen met BÖAG Börsen AG beheert.  

Daarnaast kunnen beleggers kiezen om orders te plaatsen via Xetra, het belangrijkste handelsplatform van de Duitse centrale hoofdbeurs. Op die beurs hanteert Scalable een vaste kostenstructuur van 3,99 euro per transactie plus een toeslag van 0,01 procent (met een minimum van 1,50 euro). Voor handel op Gettex en European Investor Exchange gelden lagere kosten: 0,99 euro per transactie bij Scalable Capital FREE.

Scalable biedt daarnaast het abonnement PRIME+, voor 4,99 euro per maand. Daarmee worden alle transacties van meer dan 250 euro op European Investor Exchange en Gettex kosteloos.

Waar moeten beleggers op letten bij deze partijen?

1. PFOF 
De lage kosten bij neobrokers zijn vaak mogelijk door payment for order flow (PFOF): een vergoeding van externe marketmakers voor klantorders. Dit kan ten koste gaan van de koers die beleggers ontvangen of betalen. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Euronext, waar meerdere partijen strijden om de beste prijs, is er bij platformen als Gettex of LS Exchange slechts één marketmaker — vaak zonder openbaar orderboek.  

Trade Republic meldt in de klantovereenkomst (vertaling VEB): “Trade Republic ontvangt ook betalingen van derden voor het uitvoeren van orders in financiële instrumenten.”

Ook op centrale beurzen zijn marketmakers actief, als onderdeel van een breed, gereguleerd ecosysteem met particulieren, institutionele partijen en liquiditeitsverschaffers. Naast de orders die zichtbaar zijn, kan er bovendien extra liquiditeit verborgen zitten die bijvoorbeeld Euronext Best of Book biedt voor particuliere beleggers.

Exclusief
Dit kan vooral gaan wringen als een belegger in grotere aantallen effecten wil handelen. Er is op de alternatieve platformen geen openbaar orderboek waarvan de diepte inzichtelijk is (zodat geen goed beeld te vormen is van de marktliquiditeit). Bij een grote order heb je minder kans op volledige uitvoering tegen een relatief smalle bandbreedte van bied- en laatkoersen.  

Beleggers kunnen op de alternatieve handelsplaatsen vooral te maken krijgen met slechtere uitvoeringsprijzen buiten de reguliere openingstijden van de hoofdbeurzen als Euronext en Xetra.  

Op European Investor Exchange kunnen beleggers tussen 8.00 en 22.00 uur handelen, op Gettex en LS Exchange zelfs tussen 7.30 en 23.00 uur. Dit wijkt af van de openingstijden van Europese beurzen zoals Euronext Amsterdam en Xetra en NYSE en Nasdaq in Amerika. Wanneer die centrale beurzen gesloten zijn, is er geen actuele bied- en laatkoers als referentie.

Zo verschillen centrale beurzen en alternatieve handelsplatformen  

2. Broker als marketmaker 
Op de European Investor Exchange fungeert Scalable zelf als marketmaker. Dit betekent dat de broker inkomsten haalt uit de spread tussen bied- en laatkoers. “Met ons volledig verticaal geïntegreerde platform nemen we de handel, clearing, afwikkeling, en de bewaring van effecten in eigen hand”, aldus de oprichter en co-ceo van Scalable Capital.

De broker is dan zowel de dienstverlener voor de klant als de tegenpartij bij de transactie. Scalable geeft zelf aan dat er belangenverstrengelingen kunnen ontstaan “via de inkomsten uit bedrijfsactiviteiten als liquiditeitsverschaffer (zogenaamde marketmaker) op plaatsen van uitvoering of als onderdeel van transacties tegen vaste prijzen”.

3. Financiële transactiebelasting niet verrekend bij intraday handel 

Een belegger die aandelen koopt van bedrijven in enkele Europese landen, moet een transactiebelasting betalen. Deze kan verschillende vormen aannemen.  

Zo kent het Verenigd Koninkrijk een Stamp Duty Reserve Tax, bij aankoop van aandelen uitgegeven door een onderneming gevestigd in het VK. Deze bedraagt 0,5 procent over de transactiewaarde.  

Daarnaast zijn er financiële transactiebelastingen (Financial Transaction Tax, FTT) bij de aankoop van de aandelen van bepaalde bedrijven die gevestigd zijn in Italië, Spanje en Frankrijk. Hierbij gaat het echt om de aandelen (eigen-vermogensinstrumenten) die door deze ondernemingen zijn uitgegeven. Een overzicht:

Italië  
Belasting op de aankoop van aandelen van Italiaanse bedrijven met een marktkapitalisatie van meer dan 500 miljoen euro op een gereguleerde markt of multilateral trading facility.  

Tarief: 0,1 procent van de transactiewaarde.

Spanje
Belasting op de aankoop van aandelen van Spaanse bedrijven met een marktkapitalisatie van meer dan 1 miljard euro, met een notering op een gereguleerde markt. De Spaanse overheid publiceert een lijst, die jaarlijks wordt bijgewerkt.

Tarief: 0,2 procent van de transactiewaarde.

Frankrijk
Belasting op de aankoop van aandelen van Franse bedrijven met een marktkapitalisatie van meer dan 1 miljard euro met een notering op een gereguleerde markt. De Franse overheid publiceert een lijst, die jaarlijks wordt bijgewerkt.

Tarief: 0,4 procent (sinds april 2025, daarvoor 0,3 procent) van de transactiewaarde.

In principe moeten brokers deze belastingen automatisch berekenen als zij aandelen aanbieden waarop de heffing van toepassing is, en zij opereren als tussenpersoon. Het is een extra kostenpost bij het beleggen in individuele aandelen uit deze landen.

Gesaldeerd?
Er zijn wel enkele uitzonderingen bij de transactiebelasting uit Italië, Spanje en Frankrijk. Doet een belegger intraday transacties, dan is deze verschuldigd over het netto aantal gekochte aandelen aan het einde van de dag. Als aandelen op dezelfde dag worden gekocht en verkocht, zonder dat de koper ze aan het einde van de dag in bezit heeft, dan is geen belasting van toepassing.

Veel Nederlandse brokers, of partijen met een Nederlands bijkantoor als Saxo en DeGiro, passen een automatische saldering toe. De brokers houden de belasting in over alle aangekochte aandelen, maar storten een bedrag terug (zoals DeGiro) als een belegger dezelfde dag verkoopt, of zij houden in over het saldo van aankopen en verkopen (zoals Saxo). Ook LYNX geeft aan dat de belasting wordt ingehouden op de netto aankopen, net als BUX.

Ook hier kunnen de neobrokers echter verborgen kosten hebben. De VEB heeft van een klant vernomen dat Trade Republic de financiële transactiebelasting rekent bij de aankoop van aandelen, zonder automatische saldering als er daarna dezelfde dag verkopen worden gedaan. De VEB heeft contact opgenomen met de Duitse broker om hier opheldering over te vragen, maar heeft geen reactie ontvangen.

Scalable Capital geeft in antwoord op vragen aan dat de broker bij intraday handel wel automatische saldering toepast: alleen het netto aantal gekochte aandelen aan het eind van de dag wordt belast.